Hoa Mai

Đâu Dễ Ngát Mùi Hương

Mang Viên Long

tùy bút

 

 

Đúng chu kỳ, mùa Xuân lại đến. Cách đây mấy hôm, một người bạn văn – cũng là bạn đạo, có biếu cho tôi một cành hoàng mai. Cành mai khá lớn, hoa lá chen lẫn trên cành khúc khuỷu tạo thành một sự sắp xếp rất tinh tế, mỹ thuật của thiên nhiên.

 

            Tôi trang trọng đặt cành hoa vào b́nh sứ lớn, chưng ngay pḥng nhà giữa – là bàn thờ Tổ. Hằng ngày, theo dơi từng chùm hoa vàng nở, nghe thấy một mùi hương thoang thoảng d́u dặt, tôi thầm chiêm phục và biết ơn loài hoa cao quư ấy.

             Cành hoa mai đă khiến tôi chợt nhớ tới bài “Tụng” của ngài Hoàng Bá Hy Vân (1) đă đọc trong một buổi  thượng đường, chỉ dạy đại chúng:

 

              Trần lao quưnh thoát sự phi thường

              Hệ bă thằng đầu tổ nhất trường

              Bất thị nhất phiên hàn triệt cốt

              Tranh đắc hoa mai phốc tỷ hương.

 

     Bài dịch (2) :

 

              Vượt cơi trần lao việc chẳng thường

              Đầu dây nắm chặt giữ lập trường

              Chẳng phải một phen xương lạnh buốt

              Hoa mai đâu dễ ngát mùi hương.

 

        Quả thật, cây mai đă phải trải qua cái giá lạnh, mưa băo của mùa Đông dài dặc đen tối, để chớm Xuân trổ lá, kết hoa… Hoa mai là loài hoa tượng trưng rơ nét và đầy đủ nhất cho cái đẹp và ư nghĩa của mùa Xuân. Những chùm hoa vàng tinh khiết, mầu nhiệm kia như được tích tụ từ nỗi giá lạnh, giông băo vùi dập mà không hề nao núng; để mở sáng một mùa Xuân ấm áp, hạnh phúc cho muôn loài.

              “Chẳng phải một phen xương lạnh buốt”.

 

         Nếu cây mai không chịu được một mùa Đông với bao vùi dập tan tác của cái lạnh, của gió, của mưa dầm, th́ làm sao kết được những cánh hoa mới lạ tinh anh kia – và nhất là, làm thế nào mà ấp ủ một mùi hương thanh quư riêng biệt như thế?

 

              “Hoa mai đâu dễ ngát mùi hương”

 

           Người học Phật cũng được ví như cây mai. Như hoa mai. Như mùi hương thiêng liêng của hoa. Nghĩa là người tu cũng phải trải qua kiên tâm vững bước trên tám con đường đạo Phật (Bát chánh đạo) “mùa đông” của sự mài giũa Giới Định Tuệ; của ḷng tŕ niệm không ngưng nghỉ bốn câu kệ trong kinh Kim Cang Bát Nhă Ba La Mật, dũng mănh và tinh tấn để tự thắng mọi chướng nghiệp – và luôn xả thân v́ Đại Nguyện, th́ “Hoa Tâm” mới sanh, mới “ngửi” được mùi hương nhiệm mầu của đạo pháp.

           Người học Phật không thể  không có “một phen xương lạnh buốt” mà có thể “ngửi thấy mùi hương” An Lạc, Giải thoát chơn chính của pháp Phật được.( Hay tự ḿnh tỏa hương vi diệu của niềm An lạc & Giải thoát)

           Sự nhiệm mầu vô tận “bất khả tư ngh́” của Hoa Đạo đến với Tâm người tu, để “Hoa Tâm” nở ra tỏa ngát hương, càng phải cần có những “mùa- Đông- không – ngày-tháng” nhiều hơn thế nữa…

           Nhớ Tổ Huệ Khả xưa, suốt đêm dầm ḿnh trong mưa tuyết lạnh thấu xương, chờ mặt trời rạng lên, chặt đứt một cánh tay để được Tổ Đạt Ma nhận làm đệ tử.

         Và Lục Tổ Huệ Năng:

 

              … Tám tháng

              Đeo đá giă gạo nhà trù

              Mười lăm năm

              Trú ẩn rừng sâu

              Ngày xuống núi tóc râu bạc thếch (3)

              …

          Những tấm gương cầu học đạo, xả thân v́ đạo, v́ đại nguyện của các bậc Tổ, của chư vị Pháp sư, Thiền sư, Giảng sư… luôn là nguồn sáng soi dắt người học Phật chúng ta luyện tâm, bền chí…

          Hoa Mai – Hoa Tâm – Hoa Đạo của mùa Xuân trọng đại ấy có thể sẽ rất gần, và cũng có thể sẽ rất xa. Một sát na. Hay trọn một đời. Nhiều đời. Chúng ta – những người học Phật, chỉ nên biết luôn giữ sáng Tâm ḿnh và tinh tấn mà tiến bước…

         Hoa Tâm ắt sẽ nở hoa, đượm hương bất tuyệt trong ḷng mọi người. Đó là mùi hương miên viễn c̣n măi bên đời…

 

MANG VIÊN LONG

 

 

(1) Ngài Hoàng Bá là đệ tử của Bá Trượng. Bá Trượng là đệ tử của Mă Tổ. Mă tổ là đệ tử Hoài Nhượng.là đệ tử của Lục Tổ Huệ Năng.

(2) “Luận Tối Thượng Thừa” của TT Thanh Từ – do Thiền học xuất bản, 1970.

(3) Thơ của Huệ Thàn