NGUYỄN ĐÌNH PHƯỢNG UYỂN

Mua Hoa Ngày Tết

Nghèo mấy thì nghèo, Tết, hoa là thứ không thể thiếu. Đặt chậu hoa trước cửa nhà, trông đỡ thảm thương, chứng tỏ mình có đón Xuân, có trang hoàng nhà cửa.

Loại hoa tôi thường mua là cặp Cúc Bảy Màu, hoa to nhỏ, cao thấp, chen nhau trong cái giỏ đất con con, nhìn màu sắc sặc sỡ là thấy Tết ngay. Sang hơn thì mua Cúc Mâm Xôi, hoa tí tí nhưng nở bùm xum, xòe tròn, vàng rực. Thật ra, tôi thèm bưng về nhà mấy chậu Quất trái lúc lĩu, chi chít vàng , trông nó sang làm sao. Nhà nào chưng Tết bằng chậu Quất, thấy họ giàu có, đẳng cấp lắm. Từ bé đến lớn, chưa bao giờ tôi thấy nhà mình mua Quất chơi Tết, đến khi lập gia đình, có thể mua được thì lại lưỡng lự, chậu Quất đắt, chưng vài bữa rồi đem vứt, phí quá đành thôi. Tính ngược tính xuôi, bèn bưng về mấy chậu Ớt tròn, khi thì Ớt dài, đỏ có, trắng có, chơi Tết xong, ngắt quả ăn, nhất cữ lưỡng tiện, lại vừa túi tiền.

Sân nhà bố mẹ tôi trồng cây Mai, hên thì ra hoa đúng Tết, thường thì lúc nở sớm, lúc muộn, cây còi cọc, hoa chỉ ra lác đác vài cái nhưng cả nhà ai cũng quý. Bạn bè nhắc mới nhớ, hồi đó cả bọn thường mua Mai cành ngoài chợ, loại cột thành bó, rẻ lắm, lựa cái nào nhiều nụ, đem về cắm vào bình, chờ hoa nở râm ran trong phòng khách là Xuân lắm rồi.

Mẹ bảo, muốn mua hoa rẻ, lựa trưa Ba Mươi, người ta dẹp chợ, bạn hàng chả hơi đâu chở hoa ế về quê, họ bán đổ bán tháo, có khi vứt chậu hoa đầy đường, tha hồ mà nhặt. Tôi nghe ham lắm nhưng còn vài tiếng đồng hồ là Giao Thừa, mình vẫn lang thang ngoài chợ giữa trưa nắng nóng, lại phải đạp xe từ Thủ Đức tới Sài Gòn để vác hoa về, nản chí anh hùng quá, thà móc ví mua mấy cành hoa từ trước, nhà cửa vui thêm mấy ngày.

Nghe đồn gần đây, không để cho khách khứa chờ đến phút cuối tới nhặt hoa ế, nhà buôn đập nát hoa trước khi vứt bỏ, vừa khóc rưng rức, tiền của coi như đổ xuống sông xuống biển, một lần như thế để người mua chừa tật hốt hoa miễn phí ngày Giao Thừa. May khi xưa, nhờ lười đạp xe giữa trưa nắng mà tôi chưa thành kẻ tội đồ của làng hoa Tết.

Một thời, Mai giả và Đào giả lên ngôi, hoa y như thật, muốn nhiều hoa, ít hoa cỡ nào cũng được, rực rỡ, xum xuê, hết Tết cất lại, năm sau chưng tiếp, một công đôi ba chuyện, hoa thật chết đứng. Làng hoa eo xèo, ế ẩm, con buôn khóc ròng. Người ta vun trồng cả năm, chỉ mong bán được mấy ngày Tết, cuối cùng thành công Dã Tràng.

Hoa Vạn Thọ loại cam hay vàng cũng được dân tình thích mua về chưng Tết. Thật ra hoa không có gì đặc biệt, chả đẹp lắm, phảng phất mùi hương trầm nhưng chữ Thọ có nghĩa là chúc sống lâu nên mọi người chuộng. Mẹ tôi thường mua loại hoa này ngoài chợ rau quả để bày bàn thờ, tôi không cần mua thêm.

Ở xứ sở Chuột Túi, hội chợ Tết, người ta bày đủ mọi thứ từ quầy Bánh Chưng Bánh Tét, đến Ông Đồ viết Thư Pháp, chỗ bán mứt Sen, mứt Dừa…nhìn mấy chậu hoa Vạn Thọ rưng rức vàng, mình thấy đẹp, thấy quý gì đâu, bán đắt lắm nha. Kể cũng hay, ai chịu khó lấy giống hoa, chăm bón, trồng trọt cho hoa nở đúng vào dịp hội chợ, họp đúng một ngày duy nhất cho bà con mua về.

Nhìn Vạn Thọ, nhớ chợ hoa Nguyễn Huệ chạy dọc tới bến Bạch Đằng, thiên hạ lớn bé đổ xô đi ngắm cảnh, chụp hình, xiêm y tung tăng, bảnh chọe. Thời ấy, gười đi ngắm hoa là chính, mấy ai đủ “ đạn” mua. Đấy là một thú vui không thể bỏ qua khi năm hết Tết đến. Chợ hoa Nguyễn Huệ cũng là nơi để mấy quầy hàng xén nhặt bạc lẻ : Chuối ép mỏng như tờ giấy nướng than thơm phức, mẹt hoa Nhài trắng muốt mùi thoang thoảng ngọt, chỗ bán mấy con Tò He xanh đỏ nặn bằng bột mì cắm vào cái que, rồi đậu phộng luộc, trà đá, xe bong bóng…Vào thời thóc cao gạo kém, giữa đám đông nô nức tuôn vào chợ hoa sặc sỡ, có ai nhận ra một trong những người bán bong bóng và mặt nạ Hươu Vượn là một nghệ sĩ chuyên sáng tác những bản tình ca mượt mà được nhiều người yêu thích ? Nghe ông nói “ Mùa này em bán bong bóng kiếm cũng được, anh” tôi nhớ bố đã im lặng, trầm ngâm hồi lâu. Chú ấy tài hoa lắm, thấy chú cực, bố tôi chạnh lòng.

Mười mấy năm rồi bỏ qua thủ tục mua hoa ngày Tết, nhà không khách khứa, chưng hoa cho ai ngắm, chưa kể nếu mình không chăm bẳm “ Mai là Tết. Hôm nay cúng Giao Thừa…” thì chả có không khí, cảnh vật, họ hàng bạn bè nào nhắc dùm sắp Tết rồi để nhớ sắm sửa, bày biện. Quên Tết cái một !

Nghe đồn người Sài Gòn gần đây ít mua hoa chưng Tết vì họ hay đi chơi xa, không trang hoàng nhà cửa rầm rộ như xưa, chợ hoa ế dài. Cứ cái đà này, nông dân bỏ nghề, Sài Gòn trơ trụi không hoa ngày Tết, Tết trên quê nhà sẽ giống như Tết xa xứ cho coi.

25/01/21