CHÂU THẠCH

Đọc trường ca

“Sóng Thị Thành Và Em”

của Ngă Du Tử

 

 “Trường ca là thuật ngữ văn học chỉ các tác phẩm thơ có dung lượng lớn, thường có cốt truyện tự sự hoặc sườn truyện trữ t́nh. Có nhiều thể loại trường ca: trường ca anh hùng, trường ca giáo huấn, trường ca châm biếm, trường ca có cốt truyện lăng mạn, trường ca mang tính kịch trữ t́nh, trường ca mang tính kư…”  

 

     Nhà thơ Ngă Du Tử là một trong những thi nhân viết nhiều trường ca hiện nay. Ngă Du Tử đă xuất bản tập trường ca “Chơi Giữa Thường Hằng” với những suy tư sâu nhiệm về triết lư Phật giáo, với tiếng thơ âm vọng lời thanh tịnh giăi thoát, đă gây tiếng vang trên diễn đàn thi ca và chinh phục ḷng ái mộ của bạn thơ, bạn đọc.  

 

     Ngă Du Tử c̣n nhiều trường ca sẽ xuất bản như trường ca “Ḍng Sông Đời”, trường ca “Tre”. Trường Ca “SóngThị Thành và Em...”.  

 

     Hôm nay, Châu Thạch hân hạnh giới thiệu ngắn gọn trường ca “Sóng Thị Thành và Em” của nhà thơ Ngă Du Tử.  

 

     Đây là một bản trường ca Ngă Du Tử tôn vinh người phối ngẫu của minh, đồng thời nhà thơ gởi vào đó quan niệm sống cũng như những ưu tư, những nổi niềm, những thăng trầm trong cuộc sống mà cặp t́nh nhân yêu nhau, kết nghĩa vợ chồng, nắm tay nhau vượt qua mọi cơn sóng của biển đời trên đất thị thành Sài G̣n hoa lệ với rất nhiều biến động.  

 

     Trường ca “Sóng Thị Thành Và Em” gồm 113 khổ thơ, mỗi khổ thơ có 4 câu theo thể lục bát. Người viết tạm chia trường ca ra làm 5 phần, mỗi phần là một giai đoạn trong cuộc sống. Tất cả 5 giai đoạn tạo thành một ḍng sông có thác, có ghềnh, có con nước êm đềm b́nh lặng, được đưa vào thơ thành cung trầm, cung bổng, khi như mưa sa, khi như băo táp, khi như trăng lên, khiến ai đọc, ḷng không tránh khỏi vui buồn theo tâm tư t́nh cảm của tác giả.  

 

      Xin theo dơi 5 phần của trường ca sau đây:  

 

      Phần 1: Từ khổ thơ 1 đến khổ thơ 4: Ngă Du Tử giới thiệu thân thế của ḿnh:  

 

1.Bước ra từ nhánh Sông Quê  

Có chàng Du Tử hướng về phương Đông*  

Quảy trên lưng khúc phiêu bồng  

T́nh tang câu hát gió lồng chân mây  

 

     Thế rồi t́nh yêu đến, họ yêu nhau, họ lấy nhau, tâm hồn của họ thanh lương, dự phóng tương lai của họ như những dấu son tặng người:  

 

4.Mộng mơ ngồi đếm một hai  

Đôi khi trầm mặc chiều dài nước non  

Thanh lương gơ nhịp vuông tṛn  

Cung văn gửi một dấu son tặng người  

 

     Phàn 2: Từ khổ thơ 5 đến khổ thơ 14:  Rồi th́ dưới một mái nhà đơn sơ có hai quả tim vàng vun quắn cho t́nh yêu trong đời sống khó khăn kinh tế. Chàng th́ theo nghề văn chương:  

 

6.Cung tay rút ruột thân tằm  

Cho tơ vàng ánh trăm năm để dành  

Đời sao lắm kẻ đành hanh  

Vung tay ngỗ ngáo giữa xanh đỏ vàng  

 

    Nàng th́ buôn bán, gánh gồng lo kinh tế gia đ́nh:  

 

11.Nửa đời vai lệch, chân xiêu  

Quên thanh xuân những yêu kiều thuở xưa  

Ngày qua, gội nhánh nắng mưa  

Đêm về mắt ứa thiếu thừa cơm canh  

 

     Tuy phải “Miệt mài lầm lũi hôm mai/ Thương em quảy gánh trên vai nhọc nhằn” ḷng họ không đổi thay, t́nh yêu chân quê của họ thêm thắm thiết. Họ hứa hẹn cùng nhau “Đều chân em nhé cùng ta/ Tháng năm thắm áo, ngọc ngà thắm quê”.  

 

     Phàn 3: Từ khổ thơ 15 đến khổ thơ 19: Đời không phải luôn b́nh yên. Đến đây thời cuộc đổi thay, số phận con người cũng bị cuốn theo chiều gió:  

 

15.Lạc nguồn sau một cơn mê  

Cả dân ta khổ tứ bề lầm than  

Th́ thôi em, gọi trăng vàng  

Xuống cùng ta giỡn với ngàn thi ca  

 

     Phần 4: Từ khổ thơ 20 đến khổ thơ 35: Thời cuộc biến động, xă hội đổi thay, họ phải rời quê hương để mưu cầu một cuộc sống mới:  

 

20.Này em, lập nghiệp quê xa  

C̣n hơn bó gối mù sa tháng ngày  

Phải không em, cuộc đổi thay  

Biết đâu có những mùa may thị thành  

 

33.Đường tàu bắt nhịp rời ga  

Làng quê từ ấy mờ xa, xa dần  

Ta cùng nhau nhé ân cần  

Đời hăm hở gọi theo chân bụi đường  

 

     Phần 5: Từ khổ thơ 36 đến khổ thơ 113: Từ đây gia đ́nh tác giả như con thuyền lênh đênh trên “sóng thị thành”. “Và em” là người vợ yêu quư của nhà thơ cùng chung tay chống chèo với chồng ḿnh là một chàng thi nhân chân yếu tay mềm:  

 

36.Phố Sài G̣n đến rất gần  

Người xe như nước ngoài sân ga chiều  

Sài G̣n ơi, ta rất yêu  

Rồi mai năm tháng dắt d́u cùng nhau  

 

     Cuối cùng cuộc sống họ cũng thăng hoa, b́nh an bước tới đường hoàng trên đôi chân rộn ràng niềm vui:  

 

96. Giả từ ngày tháng lênh đênh  

B́nh an qua những thác ghềnh gian nan  

Thẳng lưng, đi tới đường hoàng  

Mùa xiêm áo cũng rộn ràng đôi chân  

 

     Sau đây người viết xin tŕnh bày một vài ư kiến của ḿnh về trường ca "Sóng thị Thành Và Em"  

 

     1- Giá trị nhân văn :  

 

     - Toàn bộ trường ca chan chứa sự lạc quan, dầu trải qua nghịch cảnh, đối diện gian lao nhưng t́nh yêu vẫn sắt son, mang đầy niềm tin và hy vọng vào một ngày mai tốt đẹp :  

 

47.Đường suông hay thác ghềnh sâu  

Đồng cam cộng khổ qua cầu sánh đôi  

Thương nhau chẳng ngại dốc đời  

Núi cao ư, sẽ qua đồi an nhiên  

 

     - T́nh yêu quê hương luôn canh cánh bên ḷng. Luôn luôn mơ ước và chuẩn bị cho một ngày đoàn tụ với quê cha đất tổ:  

 

53.Ngọt bùi chan với đắng cay  

Mốt mai thú vị men này sẻ chia  

Hai mươi năm tạc văn bia  

Làm kỷ niệm lúc ngày dzià quê cha  

 

     - Tấm ḷng hiếu để với cha, trung tín với bạn, chung thủy vợ chồng, yêu tha nhân, dấn thân cho sự nghiệp văn chương như con tằm nhả tơ hiện hữu trong trường ca, thể hiện đầy đủ mục đích sống cao cả:  

 

82.Ta c̣n một tấm ḷng son  

Bên cha người đă cùng non nước này  

Thời gian c̣n những bàn tay  

Cùng nhau chăm bón cho đầy yêu thương  

 

46.Mở ḷng với các anh em  

Mùa vui rồi sẽ được êm ấm cùng  

Cơi người c̣n có riêng chung  

Mong em hăy gắng nắm cùng tay nhau  

 

     2- Giá trị văn chương:  

 

     Qua những khổ thơ dẫn chứng ở trên, ta đă có khái niệm về nội dung của tác phẩm, nghệ thuật sáng tác với tiếng thơ b́nh dị hài ḥa nhưng dầm thấm hương hoa trong mỗi câu từ. Ngoài giá trị nghê thuật, trường ca c̣n giá trị tư tưởng hướng đến chân thiện mỹ với những khổ thơ sâu đậm t́nh người, thâm thúy triết lư nhân sinh:  

 

110.Trăm năm một cuộc hí trường  

Ghét ghen nhau, nhận đau thương riêng ḿnh  

Một đời tranh đấu mưu sinh  

Tự tồn nhưng thắm chữ t́nh, chữ tâm  

 

109. Ǵn ân giữ nghĩa em ơi  

An nhiên vui sống giữa đời bao la  

Thênh thang mở lối người ta  

Văn chương là đạo, quê là nhớ thương  

 

Kết Luận:  

 

     Với một tác phẩm thơ đồ sộ 452 câu thơ, người viết chỉ trích ra trên 50 câu thơ, cốt chỉ để giới thiệu được một phần rất nhỏ về một trường ca có giá tri văn chương, không chỉ sâu đậm t́nh yêu vợ chồng mà c̣n sâu đậm t́nh yêu quê hương, t́nh yêu cuộc sông, t́nh yêu con người, và t́nh yêu văn chương.  

 

    Ngoài ra người viết c̣n muốn giới thiệu một con sông thơ có đôi bờ hương hoa thơm ngát mùi thơm của chữ, tinh túy cúa từ và lung linh của ư. Ḍng sông ấy, ta có thể đứng trên bờ của nó là chốn phồn hoa, thả hồn đến hàng cây, bờ cỏ b́nh tịnh. Hàng cây bờ có đó chính là những vần thơ mà Ngă Du Tử phổ vào tiếng ca lời cảm tạ của tác giả đến người vợ yêu quư của ông. Đọc thơ, ta rất dễ cảm động, cũng có thể ta dùng sự cảm động ấy để cảm tạ người phối ngẩu thân yêu của ḿnh mà hầu như ai cũng có trên đời.  

 

     Mong rằng quư vị có cơ hội để thưởng thức trường ca “Sóng thị Thành Và Em” mà nhà thơ sẽ xuất bản cùng với những trường ca khác một ngày gần đây ./.  

                                          Châu Thạch